De grote synagoge van Boedapest staat in de Dohány utca (de tabakstraat). Deze synagoge is de grootste van Europa. Het is ook de op één na grootste ter wereld. De grootste staat in New York. De grote synagoge van Boedapest biedt plaats aan 3000 mensen.
De grote synagoge staat in de Joodse wijk
De synagoge staat in de Joodse wijk. Hij werd tussen 1854 en 1859 in Moorse stijl gebouwd. Het ontwerp was van architect Ludwig Förster. Hij ontwierp ook de synagoge van Wenen. Twee glorieuze Moorse koepels op de synagoge bepalen mede het aanzicht van Pest. De gevel is rijk versierd met blauwe, gele en rode bakstenen. Deze kleuren zitten in het stadswapen van Boedapest.
Heldentempel
Naast de grote synagoge staat de Heldentempel (of Synagoge der Helden). De Heldentempel is in Babylonische stijl ontworpen door László Vágó en Ferenc Faragó. Hij biedt plaats aan 250 mensen en werd in 1931 geopend.
De Heldentempel is een gedenkteken voor de 10.000 Joodse soldaten. Ze gaven leven voor Hongarije in WOI. Strakke lijnen en een moderne stijl demonstreren de goed doordachte, functionele planning van Joodse ereplaatsen.
De Grote Synagoge van Boedapest is de op één na grootste van de wereld
De geschiedenis van de grote synagoge in Boedapest
In de 18e eeuw speelden de wijken Óbuda en Pest een belangrijke rol in het leven van de Hongaarse Joden. Ze leefden vooral in de wijken Teréz en Lipót. Een eeuw later nam hun aantal toe en werd hun sociale rol belangrijker. De Joden hadden meer plaatsen voor gebed nodig.
Dit, en de opening van de imposante synagoge aan de Tempelgasse in Wenen, leidde tot de bouw aan de Dohány utca. In 1845 besloot een raad van seculiere en religieuze leiders tot het bouwen van een synagoge met respect voor traditie en tolerantie voor liberale opvattingen.
Het interieur
Beide synagogen zijn enkele decennia lichtende voorbeelden geweest voor de bouwstijl van nieuwe synagogen. Zo is bijvoorbeeld de New York’se synagoge geïnspireerd op die in Boedapest.
Het interieur is oriëntaals en rijk gedecoreerd. Veel schilderijen, fresco’s, kroonluchters en ornamenten zijn gemaakt door Frigyes Feszl. In 1893 zijn er nog twee trappen aan toegevoegd.
De Huilende Wilg van zilver staat in de Tuin der Rechtvaardigen
De herinneringstuin bij de grote synagoge
Naast de synagoge vindt u een herinneringstuin. Het is een historische plaats in de geschiedenis van de Joden in Hongarije. In WOII maakten ze deel uit van het getto van Boedapest. Tienduizenden mensen zijn er onder inhumane condities op elkaar gepropt.
Bij de bevrijding van het getto vond men duizenden door de Pijlkruisers vermoorde, verhongerde of bevroren mensen. Meer dan 2000 onbekende en niet meer te identificeren slachtoffers zijn in de tuin begraven.
Het Joods Museum
Het Joods Museum van Hongarije is begin vorige eeuw opgezet. Men wilde zo de Joodse gemeenschap te presenteren aan het publiek. Het is geopend in 1931. Het museum is gevestigd in een van de vleugels. De gevel is stilistisch gelijk aan de grote synagoge. Het interieur reflecteert de moderne stijl van de hedendaagse architectuur. In het museum vindt u prachtige majolica tableaus en (heel bijzonder) enkele pagina’s van de Wannsee Conferentie en de Shoah in Hongarije.
De Tuin der Rechtvaardigen
In 1989 heeft de Emánuel Stichting tussen de synagoge en het centrum van de religieuze gemeenschap de Zilveren Treurwilg geplaatst. De namen van de doden van de Holocaust in Hongarije staan in haar bladeren gegraveerd.
Op de stenen pilaren in het midden staan de namen van de Rechtvaardigen. Dat zijn mensen die vervolgde Joden geholpen hebben. De Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg was een van hen. Na WOII is hij spoorloos verdwenen. Het verhaal gaat dat hij is gepakt door de Russen en naar Siberië is gebracht.
Wand ter ere aan de doden onder de Joden in Hongarije
De holocaust heeft ook in Hongarije, en met name in Boedapest, diepe wonden geslagen. De synagoge levert een prettig bezoek op. De Tuin der Rechtvaardigen is toch wel een “must” als u hier bent. U kunt hier vandaan redelijk snel naar de Burchtwijk met de Matthias kerk en het Vissersbastion. Daar vindt u ook het paleis van de koning.